Yeni Covid varyantı BA.2.86 hakkında endişelenmeli miyiz?

Sağlık yetkilileri, Covid-19’un çok sayıda mutasyona sahip yeni bir varyantını daha takip ediyor.

BA.2.86 olarak adlandırılan yeni soy, geçtiğimiz hafta Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından “izlenmekte olan bir varyant” olarak sınıflandırıldı.

Daha hızlı yayıldığına ya da daha ciddi hastalıklara yol açtığına dair herhangi bir kanıt bulunmamakla birlikte bilim insanları Danimarka, İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri ve İsrail’de bulunan bu varyantı yakından takibe aldı..

Takip altındaki son varyant nedir?

Covid enfeksiyonları ve hastaneye yatışlar ABD, Avrupa ve Asya’da artmakta ve bu yaz birçok vaka Omicron soyundan gelen EG.5 “Eris” alt varyantına bağlandı.

EG.5’in diğer varyantlara kıyasla daha fazla yaygınlaşmaya başlaması, varyantın DSÖ tarafından “dikkate alınması gereken” kategorisine alınmasına neden oldu.

Öte yandan, halk sağlığı yetkilileri şu anda 30’dan fazla mutasyonu nedeniyle BA.2.86 adlı başka bir varyantı takip ediyor.

Houston Methodist Hastanesi’nde teşhis mikrobiyolojisi tıbbi direktörü Dr. S. Wesley Long, BA.2.86’nın koronavirüsün “daha önceki bir kolundan” kaynaklandığını, bu nedenle mevcut aşıların hedeflediği varyanttan farklı olduğunu söyledi.

Long, BA.2.86’nın virüsün diğer türleriyle rekabet edip edemeyeceğinin ya da önceki enfeksiyon veya aşılamadan kaynaklanan bağışıklık tepkilerinden kaçma konusunda herhangi bir avantaja sahip olup olmayacağının henüz belli olmadığını söyledi.

‘Yapı olarak radikal biçimde farklı’

Birçok ülkede Covid-19 vakalarına yönelik testlerin büyük ölçüde azaltılmış olması, yeni varyantların bulunmasına yönelik çabaları zorlaştırabiliyor.

Bu durumda, yeni vakaların tespit edilme hızı göz önüne alındığında BA.2.86’nın gidişatının “şu anda iyi görünmediğini” söyleyen genomik uzmanı ve Kaliforniya’daki Scripps Research Translational Enstitüsü Direktörü Dr. Eric Topol, BA.2.86’nın daha önceki varyantlara kıyasla “radikal bir şekilde farklı” olduğunu belirtti.

Topol, birçok mutasyonun BA.2.86’yı önceki varyantlara kıyasla “yapısında radikal bir şekilde farklı” kıldığını söyledi.

Topol, asıl sorunun BA.2.86’nın yüksek oranda bulaşıcı olup olmayacağı olduğunu da sözlerine ekledi.

REKLAM

BA.2.86 hakkında “şu anda çok sınırlı bilgi” olduğuna dikkat çeken DSÖ, ülkeleri Covid-19 vakalarının gözetim ve sıralamasına devam etmeye çağırdı.

İnsanlar bu varyantlarla daha ciddi hastalıklara yakalanacak mı?

Topol, BA.2.86’nın daha geniş bir alana yayılmasının savunmasız popülasyonlarda muhtemelen daha fazla hastalığa ve ölüme neden olacağını söyledi.

Ancak BA.2.86’nın daha ciddi hastalıklara neden olup olmayacağını bilmek için henüz çok erken.

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) sözcüsü, “Mevcut kanıtlara dayanarak, (BA.2.86’nın) şu anda dolaşımda olan diğer soylarda görülenlerin ötesinde halkın sağlığı için ne gibi riskler oluşturabileceğini henüz bilmiyoruz.” dedi.

Edinburgh Üniversitesi’nden Rowland Kao geçen hafta Euronews’e yaptığı açıklamada, yeni bir varyantın Covid-19 vakalarında artışa yol açması halinde, diğer virüslerle birlikte hastaneye yatış sayısının sağlık sistemleri için sorunlara neden olabileceği uyarısında bulunmuştu.

REKLAM

Aşılar yeni varyantlara karşı etkili olacak mı?

Uzmanlar aşının hala hastalık ve ölüme karşı büyük bir savunma sağlayacağını vurguluyor.

Şu anda geliştirilmekte olan Covid takviye dozları, Omicron’un XBB alt varyantını hedef alacak şekilde yapıldı.

Moderna aşısını kısa süre önce güncellendi, Covid takviye aşısının EG.5 ve FL.1.5.1 varyantlarına karşı bir bağışıklık tepkisi gösterdiğini duyurdu. Aşı ayrıca dolaşımdaki XBB Omicron türlerine karşı da etkili olmuştu.

Pfizer da güncellenmiş Covid-19 aşısının fareler üzerindeki denemesinde Eris alt varyantına karşı nötralize edici etki gösterdiğini bildirmişti.